سایت دکتر حسین بهاور

بیش از یک دهه است که دانشمندان در حال تکمیل پروژه ژنوم انسان هستند، مطالعات ارزشمند که منجر به اکتشافات ژنتیکی گسترده‌ای شده، اما با وجود سپری شدن سال‌ها، هنوز دانشمندان دقیقا نمی‌دانند چند درصد از ژنوم انسان مسئولیت حیاتی‌ترین فعالیت‌های بدن را به عهده دارد؟

اگرچه در مطالعات پیشین محققان نشان داده‌ بودند که درحدود ۸۰ درصد از DNA انسان کاربردی است ، اما طبق بررسی‌های اخیر دکتر گرتون لانتر، محقق مرکز ژنتیک دانشگاه آکسفورد انگلستان، تنها 8.2 درصد از ژنتیک انسان در شکل‌گیری و عملکرد بدن انسان نقش دارد.

براساس نتایج به‌دست آمده ی محققان دانشگاه آکسفورد  انسان تنها ۸٫۲ درصد از DNA خود را برای بزرگترین مسئولیت‌های بدن استفاده می کند، یعنی در حدود ۲۵۰ میلیون واحد سازنده DNA در بدن کاربردی هستند و بیش از ۲ میلیارد واحد از آن هیچ کاربردی ندارند.

مابقی DNA، جانک یا بی‌استفاده نامیده می‌شود. این بخش درحقیقت کار ویژه‌ای انجام نمی‌دهد و مشخص نیست چه فعالیتی را به عهده دارد،‌درست مانند آپاندیس که کاربرد ویژه‌ای در بدن ندارد و آسیبی نیز به انسان وارد نمی‌آورد. محققان آکسفورد معتقدند بیشترین بخش DNA بدن عملکرد مفیدی در بدن ندارند و تنها فضایی را در اشغال خود درآورده‌اند.

توانایی در تفکیک DNAهای مفید و بی‌استفاده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا می‌تواند در تحلیل و بررسی نقش تنوع ژنتیکی انسان در ابتلا به بیماری‌های مختلف و همچنین کمک به تسریع تحقیقات علم ژنتیک و درمان‌های ژنتیکی تاثیرگذار باشد.

دکتر چارلز رابین محقق دانشگاه ملبورن با اشاره به اختلاف شدید بین دو نتیجه‌گیری از تحقیقات درباره مقدار کاربردی دی‌ان‌ای در بدن انسان افزود: متاسفانه در تحقیقات دو سال قبل مفهوم واژه کاربردی به درستی معنا نشده بود، به طوری‌که در تحقیقات آن زمان مفهوم کاربردی نقش هر بخش ژنوم در تشکیل نوعی خاص از پروتئین مد نظر بود. اما در پژوهش دکتر لانتر مفهوم کاربردی، آن بخش از ژنوم است که در صورت از بین رفتن کارایی بدن را با مشکل مواجه کند.

تیم تحقیقاتی دکتر لانتر با توجه به محدودیت‌های موجود جهت انجام آزمایش حذف بخش دی‌ان‌ای بر روی انسان با انجام روش جایگزین محاسبه بخش‌هایی از دی‌ان‌ای که باعث ایجاد اختلال در عملکرد بدن می‌شوند دریافتند که میزان تفاوت ژنوم انسان که باعث تمایز گونه ما با سایر جانداران می‌شود، تقریبا 8.2 درصد از کل ذخیره ژنتیک انسان را شامل می‌شود.

دانشمندان علم ژنتیک با تحسین عملکرد تیم تحقیقاتی دکتر لانترن افزودند: آنچه که این پژوهش را متمایز می‌کند، عدد 8.2 درصد نیست بلکه شیوه تحسین‌برانگیز دکتر لانترن برای محاسبه مقدار ژنوم موثر انسان است، زیرا از این شیوه می‌توان در پژوهشهای ژنتیک و پزشکی استفاده شایانی کرد.این بررسی در مجله Science منتشر شده است.